Fahami dahulu selok-belok pasaran saham
Bursa Saham Kuala Lumpur (kini Bursa Malaysia)
Sekitar tahun 1980-an dan 1990-an terdapat banyak syarikat broker saham, mungkin lebih 65 buah.
Pada awalnya syarikat-syarikat broker saham itu perlu hanya modal berbayar sebanyak RM2 juta berbanding sekarang sebanyak RM150 juta dan syarikat bank pelaburan RM250 juta.
Banyak syarikat broker yang wujud pada masa itu sudah bertukar tangan atau bergabung. Sebab utama mereka terpaksa menjual syarikat ialah kerana tidak mampu menaikkan modal berbayar.
Ini kerana pihak berkuasa menaikkan paras minimum modal itu kepada RM25 juta sebelum meningkatkannya kepada RM50 juta dan seterusnya RM150 juta.
Kebanyakan syarikat yang menjual lesen mereka ini ialah syarikat Bumiputera seperti SJ Securities, Mohaiyani Securities, Alor Star Securities, Perbadanan Kemajuan Negeri Johor, Perlis, Terengganu (ada yang tak sampai setahun pun).
Fasa pembangunan seterusnya membabitkan penggabungan beberapa syarikat yang menjadikan jumlah dalam industri bertambah kecil.
Diikuti pula oleh langkah membenarkan pembukaan cawangan bagi mereka yang sampai ke tahap bank pelaburan.
Ertinya syarikat broker saham itu dibenarkan menjalankan urusan yang lazimnya dilakukan oleh bank pelaburan seperti tawaran awal, penyusunan semula dan sebagainya selain daripada urusan harian syarikat broker saham.
Salah satu perkembangan penting juga ialah berurusan online yang mana syarikat broker mengenakan bayaran lebih rendah daripada melalui wakil peniaga atau remisier.
Bagaimanapun kita belum lagi mengamalkan sepenuhnya urusan melalui Internet seperti di Korea Selatan yang mana 60 peratus daripada urus niaga saham dilakukan melalui Internet.
Sebenarnya syarikat broker saham tidak memerlukan modal yang besar kerana urusannya ialah untuk menjual beli saham bagi pihak pelabur.
Masalah timbul apabila syarikat broker saham memberikan tambahan atau “margin” yang mana sesiapa yang meletakkan RM1 diberikan margin RM1.50.
Bayangkan kalau seseorang pelabur itu meletakkan cagaran RM1 juta, dia akan diberikan tambahan RM1.5 juta.
Kedua, syarikat broker saham tidak sepatutnya mengambil kedudukan atau terbabit dengan jual beli untuk syarikat sendiri. Pandangan umum para broker saham ialah kalau tidak diberikan margin, pasaran akan menjadi lembap kerana yang membuat sesuatu pasaran itu rancak ialah spekulasi.
Di Britain syarikat broker saham yang terkecil sekali bermodal hanya 600,000 pound sterling atau RM3.6 juta.
Bagi saya, orang yang tidak tahu menahu tentang urus niaga saham tidak patut terbabit dalam pasaran saham. Mereka yang hendak masuk pasaran mestilah mempunyai sejumlah wang sama banyak dengan nilai saham yang hendak dibeli.
Ada yang mengatakan kalau semua orang beli kemudian simpan sampai setahun baru hendak jual, pasaran saham akan terus mati. Tidak semestinya. Akan wujud keadaan yang mana apa yang dicerminkan oleh pergerakan pasaran lebih rapat dengan keadaan ekonomi negara.
Pembabitan dalam pasaran saham sepatutnya mudah dan murah. Tidak payah hendak menggunakan wakil peniaga atau orang tengah.
Syarikat broker tak perlu hendak kongsi komisen dengan wakil peniaga. Sesiapa yang tidak tahu tentang selok belok pasaran saham tidak digalakkan memasuki pasaran. Beli sahaja amanah saham yang lebih selamat dan pelbagai jenis.
Kalau kita perhatikan tabiat pelabur, kita tidak boleh lari daripada hakikat bahawa lebih banyak unsur spekulasi daripada pelaburan jangka panjang atau pembelian untuk pelaburan.
Kebanyakan yang asalnya untuk tujuan pelaburan bila tengok harga naik sikit bertukar menjadi spekulator.
Syarikat-syarikat juga pandai menggunakan pelbagai cara untuk memberikan “nyawa” kepada syarikat mereka. Pernah pada 1994, sebanyak 110 memorandum persefahaman ditandatangani dengan syarikat dari China. Tetapi satu pun tidak menjadi.
Bagaimanapun, berita memorandum itu ditandatangani membuatkan pelabur mengejar harga saham ke peringkat yang tidak sepatutnya.
Kita lihat baru-baru ini syarikat penarafan yang terkenal di dunia memberikan penarafan yang tinggi untuk sekuriti sub-prima yang dipakejkan. Penarafan yang tinggi ini membuatkan pelabur yakin yang pakej itu benar-benar baik. Lihat apa yang jadi. Runtuh dari timur ke barat.
Bursa saham mempunyai peranan untuk pembangunan negara supaya syarikat swasta dapat menggembleng sumber modal yang tidak kena faedah berbanding bank.
Ganjilnya penyenaraian syarikat digunakan untuk meminjam lebih banyak daripada bank sehinggakan pada krisis tahun 1997/
1998 banyak pinjaman tidak berbayar dan Danaharta terpaksa membelinya.
Sikap syarikat begini untuk pasaran modal kita bukannya membantu tetapi merosakkan.
Memang tidak salah kalau ada pihak-pihak yang menyarankan bahawa sebahagian besar daripada ciri pasaran saham kita ialah ia terpengaruh dengan khabar-khabar angin.
Lagi rancak khabar angin lagi rancak pasaran. Kalau sebuah syarikat yang besar seperti Maybank mengumumkan keuntungan yang besar seperti RM1 bilion, saham syarikat tersebut tidak akan naik kerana pelabur mengatakan bagi syarikat yang besar seperti Maybank memang patut mendapat keuntungan sebesar itu.
Sebaliknya kalau ada khabar angin mengatakan si anu ini akan dapat kontrak besar belum disahkan oleh syarikat harga sahamnya sudah melambung.
Bagi para pelabur yang serius sewajarnyalah mereka mempastikan sebarang berita yang didengar disahkan melalui saluran-
saluran rasmi.
Syarikat kita secara amnya tidak banyak berbelanja untuk penyelidikan dan pembangunan. Selagi sektor swasta kita tidak mahu menerima hakikat betapa pentingnya berbelanja untuk penyelidikan dan pembangunan selagi itulah kita tidak akan mampu meningkatkan tahap daya saing.