Keretakan ‘Tugu’ 13 Mei

Oleh Zainuddin Maidin

Pucuk pimpinan negara dari UMNO tidak pernah hilang pertimbangan ketika negara menghadapi krisis sekalipun mereka boleh mengambil kesempatan daripadanya untuk menjadi popular atau juara kaum sendiri.

sebaliknya mereka melawan arus dan berusaha untuk merasioanalisasikan sikap rakyat bagi keharmonian dan kestabilan negara.

Mereka tidak pernah berganjak dari dasar dan kepercayaan kepada matlamat pembangunan Malaysia sebagai sebuah negara majmuk dan demokrasi.

Inilah yang saya temui dari pengalaman saya menemuramah dan berinteraksi dengan Perdana Menteri Tunku Abdul Rahman, Tun Abdul Razak Hussein, Menteri Keselamatan Dalam Negeri Tun Dr. Ismail Abdul Rahman ketika negara masih berada dalam ketegangan ekoran meletusnya rusuhan kaum pada 13 Mei 1969.

Tidak lama selepas peristiwa itu saya telah menemui Tunku bersama dengan Timbalan Ketua Pengarang Utusan Melayu Osman Abadi (Allahyarham). Sebaik sahaja kami masuk ke pejabatnya, beliau memberitahu “sebentar tadi seorang pemimpin PAS telah menemui saya dan mencadangkan supaya kerajaan mengambil semua kedai-kedai orang Cina kerana inilah masanya”

Saya bertanya kepada Tunku apa kata Tunku, “Gilakah nak rampas harta benda orang yang telah berkerja keras dan susah payah mengumpulnya, lagi pun mana kita tahu berniaga.”

Pemikiran sebahagian daripada orang Melayu ketika itu ialah mahukan tentera mengambil kesempatan dari peristiwa 13 Mei untuk mengambilalih kuasa dan merampas semua harta orang asing untuk menjamin kuasa Melayu tetapi pemikiran ini bukan sahaja tidak ada di kalangan pucuk pimpinan UMNO malah di kalangan angkatan tentera sendiri.

Ini jelas dari kenyataan yang dibuat oleh Panglima Angkatan Tentera Malaysia Tan Sri Jeneral Ibrahim Ismail yang menjadi Ketua Pegawai Operasi Majlis Gerakan Negara (MGN) bila demokrasi digantung buat sementara selepas 13 Mei 1969.

Buku The Reluctant Politician: Tun Dr. Ismail and His Life ( muka 229) mencatitkan Jeneral Ibrahim berkata “Tidak terfikir oleh ketua pemerintah tentera untuk intervensi kerana kami tidak terdidik dengan cara itu dan juga kerana kepercayaan kepada Tun Abdul Razak dan Ismail yang merupakan satu pasukan yang hebat dan cukup kuat”.

Di tengah-tengah ketegangan peristiwa 13 Mei, Tun Ismail yang telah meletakkan jawatan Kabinet pada tahun 1967 kerana masalah kesihatannya yang serius telah kembali ke dalam kerajaan atas jemputan Pengarah Majlis Gerakan Negara, Tun Abdul Razak dan kemunculannya dalam siaran langsung TV (RTM) sekali gus memulihkan keyakinan rakyat terhadap keselamatan negara apabila beliau mengisytiharkan:.

“Demokrasi telah mati di negara ini. Ia mati di tangan parti-parti pembangkang yang mencetuskan beberapa kejadian yang membawa kepada kekerasan”.

Tun Dr. Ismail membantu Tun Abdul Razak sebagai Timbalan Pengarah MGN dan seterusnya pada 12 Jun 1969 beliau di lantik menjadi Menteri Dalam Negeri. Saya mengikuti ucapan Tun Dr. Ismail yang keras dan tegas itu dari rumah sewaan saya di Jalan Raja Muda Musa, Kampung Baru Kuala Lumpur. Ketika itu Kampung Baru berada dalam ketegangan ekoran tercetus rusuhan kaum di Jalan Raja Muda berhampiran dengan kediaman Menteri Besar Selangor, Datuk Harun Idris.

Ditugaskan

Pada petang 13 Mei, saya menyaksikan sendiri peristiwa berdarah yang kejam dan mengerikan kerana saya telah ditugaskan untuk meliputi suatu perhimpunan orang Melayu yang marah kerana dihalau balik kampung oleh penyokong-penyokong DAP yang merayakan kemenangan besar dalam pilihan raya di Selangor.

Sebulan dua selepas kejadian rusuhan itu, traumanya masih menggugat orang ramai di sekitar Kuala Lumpur. Orang keluar membeli belah dalam keadaan cemas. Jika ternampak asap kebakaran semua akan berlari mencari perlindungan malah jika seorang berlari semua akan berlari.

Dalam keadaan yang belum pulih sepenuhnya inilah saya membuat keputusan untuk menemui Tun Dr. Ismail sekalipun saya seperti lain-lain wartawan tidak pernah rapat dengan beliau malah gerun dengan wajahnya yang garang dan tidak pernah tersenyum walaupun orangnya kecil.

Said Zahari wakil Utusan Melayu di Kuala Lumpur yang berasal dari Singapura telah ditanya dalam suatu sidang akhbar oleh Tun Dr. Ismail, “Adakah awak faham Bahasa Inggeris” yang menyebabkan Said melenting dan menjawab “Dr. telah menghina saya,”.

Said menulis dalam Utusan Melayu lima puluh tahun bahawa kerana tindak balasnya itu beliau nyaris disingkirkan dari Malaya. Untuk beberapa waktu selepas kejadian itu Said telah dilarang menghadiri sidang akhbar Tun Dr. Ismail.

Cerita ini semua tidak mematahkan hasrat saya untuk menemu ramah Tun Dr. Ismail tetapi sebaik sahaja Ketua Setiausaha Sulitnya Gopal memberitahu tentang tarikh pertemuan dengannya pada 16 Julai 1969, saya mulai rasa kesal dan takut malah lebih mendebarkan saya apabila Gopal mengingatkan saya agar berhati-hati kerana dua orang wartawan kulit putih dari Hong Kong yang cuba mengajarnya telah dihalau keluar kelmarin. Ketika itu semua media Barat memberikan gambaran yang negatif terhadap kepimpinan Melayu di Malaysia.

Bagaimanapun segala kebimbangan saya lenyap sama sekali apabila sebaik sahaja saya masuk ke biliknya,Tun telah bertanya kepada saya “Kenapa orang Utusan tidak datang jumpa saya,”.

Pertama sekali saya bertanya tentang keadaan kesihatannya. Tun memberitahu beliau kembali ke Kabinet walaupun ini mungkin akan menganggu kesihatannya dan akan terus berkhidmat selagi diizinkan oleh kesihatannya dan selagi keadaan negara memerlukan. Dalam interviu khas itu, dengan soalan pertama dari saya, beliau telah menjawab semua lebih daripada sepuluh soalan yang telah saya sediakan. Beliau telah dapat membaca fikiran saya dan ini menyebabkan saya ketawa kecil ketika membuat catatan. Beliau bertanya kenapa saya ketawa dan saya memberitahunya kerana dengan satu pertanyaan beliau telah menjawab semua soalan yang hendak ditanyakan. Beliau turut ketawa.

Pada masa itu saya merasakan bahawa Tun Dr. Ismail merupakan pemimpin Malaysia yang paling hebat sekali pernah saya interviu. Jawapannya jelas, tegas, tajam, terus terang dan tepat dengan yang dihasratkan oleh rakyat.

Mengingatkan

Antara lain kepada orang Melayu beliau mengingatkan “Kalau kita sendiri orang Melayu tidak patuh kepada undang-undang maka orang lain akan bertindak lebih lagi,”. Beliau merujuk kepada kejadian 13 Mei. Beliau juga menyatakan “Hak istimewa orang Melayu terserah kepada orang Melayu sendiri untuk menentukan, adakah hak itu perlu dikekalkan selama-lamanya atau hendak dilucutkan apabila mereka boleh berdiri tanpa sokongan orang lain,”.

Dalam satu kenyataan akhbar bertarikh 22 ogos 1969 beliau berkata “Hak istimewa itu adalah ibarat seorang pemain golf yang tidak seharusnya menjadi tujuan untuk kekalkan kelemahan tetapi untuk berusaha bagi memperbaiki permainannya dan mengurangkan handicap dan pada akhirnya menghapuskannya sama sekali,”.

Tun Dr. Ismail secara terus menyatakan bahawa pemetrian dalam perlembagaan larangan perbincangan isu-isu yang bersifat sensitif dengan apa cara sekalipun selepas peristiwa 13 Mei adalah bertujuan untuk melindungi MCA dan MIC yang terikat dengan struktur politik Perikatan. Tun Dr. Ismail berpendapat pada umumnya Parti Perikatan menjadi lemah dalam pilihan raya 1969 adalah kerana di serang oleh pembangkang dalam isu sensitif mengenai soal bahasa Kebangsaan dan Hak Istimewa Melayu sehingga berlakunya peristiwa 13 Mei.

Dalam menghadapi serangan ini, ramai ahli dalam komponen yang goyang dan merasa tertekan kerana mereka lemah dalam kefahaman terhadap dasar itu. Tun Dr. Ismail mahukan supaya UMNO memperbaiki kurang kefahaman dan komitmen rakan komponen terhadap struktur politik yang membina Perikatan.

Tun Dr. Ismail berharap dengan jaminan yang diberikan oleh perlembagaan itu maka di masa akan datang MCA dan MIC tidak lagi boleh berpaling kepada UMNO dan mendakwa mereka menghadapi masalah kerana isu ini.

Bagaimanapun semua ikatan persefahaman ini telah terurai dalam pilihan raya 2008. Dalam euforia kebebasan baru, akhbar-akhbar Inggeris dan Cina telah secara bebas memberikan tempat kepada pihak yang menyuarakan kembali isu yang telah diharamkan itu dan dengan itu sekali lagi meletakan MCA dan MIC yang terikat dengan kontrak sosial dalam keadaan yang nampak lemah, goyang dan tertekan, sama seperti keadaan mereka dalam pilihan raya 1969.

Parti Gerakan yang cuba kembali kepada imejnya sebagai sedarah dengan DAP untuk menawan hati bukan Melayu menghadapi akibat yang lebih buruk apabila dikaramkan di pangkalannya di Pulau Pinang. Orang-orangnya yang menjadi musuh dalam selimut Barisan Nasional keluar menyertai DAP.

Apabila Akta Hasutan (Pindaan) di luluskan oleh Parlimen pada 3 Mac 1971 untuk mencegah perbahasan terbuka mengenai isu sensitif seperti Hak Kerakyatan, Bahasa Kebangsaan, Hak Bahasa-Bahasa Lain, Hak Istimewa Orang Melayu dan juga Kedaulatan Raja-Raja Melayu, Tun Dr. Ismail telah pun menyatakan bahawa “ini tidak pasti akan menjamin kedamaian politik di masa depan dan berapa lama demokrasi akan hidup, bergantung kepada sikap parti pembangkang dan juga tindak balas dari rakyat,”.

Keretakan Tugu Peringatan yang dibangunkan dengan darah dan air mata manusia tidak berdosa bersempena dengan peristiwa 13 Mei telah jelas kelihatan sekarang dan hanya menunggu saat akan runtuh bersama-sama dengan visi dan misi Tun Dr. Ismail yang telah meninggal dunia pada 2 Ogos 1973 ketika meneruskan khidmat baktinya kepada negara.

- MINGGUAN MALAYSIA