Istilah baharu sesuai keadaan semasa

 

Bersesuaian dengan perkembangan semasa banyak istilah baharu diperkenalkan oleh Dewan Bahasa dan Pustaka (DBP). Ia merentasi pelbagai bidang yang ada sebahagiannya diambil daripada bahasa sukuan, manakala terdapat juga dipinjam daripada bahasa asing.

Menurut Kamus Dewan Edisi Keempat, istilah bermaksud perkataan atau rangkai kata yang menyatakan sesuatu dengan betul, tepat dan sesuai dalam sesuatu bidang ilmu pengetahuan, sementara peristilahan pula bermaksud yang berkaitan dengan istilah (pembentukan istilah dan sebagainya).

Ada kala istilah baharu yang diperkenalkan bagi menggantikan istilah dalam bahasa asing yang langsung tidak menunjukkan jati diri bahasa Melayu.

Justeru, istilah yang bersifat kemelayuan dan keindahan perlu terus dikekalkan untuk mengelakkan generasi akan datang terus terpesong daripada cara menuturkannya. Contohnya:

Fogging = Pengabutan

Posting = Hantaran

Dive site = Tapak selam

Viral = Tular

Flashmob = Aksi rasa kilas

Breaking News = Berita gempar

Hightlight = Imej tumpu

Post Mortem = Pasca nilai

Back Drop = Latar pentas

Bunting = Gegantung

Hotspot = Kawasan khas

Push Button = Butang tekan

Pick-up Line = Kata pikat

Trending = Sohor kini

Nap = Meridap

Ketika ini, pandemik COVID-19 melahirkan banyak istilah baharu. Kebanyakan istilah ini dalam bidang kesihatan awam dan berasal daripada bahasa Inggeris.

Dalam hal ini DBP bertindak pantas untuk mewujudkan istilah baharu untuk memperkayakan bahasa kebangsaan.

Sebelum membentuk istilah baharu, DBP dalam buku Pedoman Umum Pembentukan Istilah Bahasa Malaysia (1975) menggariskan tujuh langkah dalam proses pembentukan istilah.

Terdapat empat syarat yang perlu dipatuhi dalam pembentukan istilah baharu iaitu, ungkapan yang dipilih mestilah ungkapan paling singkat, maknanya tidak menyimpang, tidak membawa pengertian buruk dan sedap didengar. Antaranya;

• COVID-19 Assessment Centre (CAC) / Pusat Penilaian COVID-19 (CAC)

Merujuk pada tempat yang disediakan khas sebagai pusat rujukan bagi mengenal pasti, menilai, memantau, serta menguruskan pe sakit yang disahkan positif COVID-19.

• R-naught/ nilai kebolehjangkitan

Nilai kebolehjangkitan sesuatu virus pada permulaan sesuatu wabak dalam masyarakat.

• Drive-through testing/ ujian pandu lalu

Kaedah ujian secara pandu lalu yang membolehkan pemandu atau pesakit menjalani ujian calitan

• Twindemic/ pandemik berkembar

Nilai kebolehjangkitan sesuatu virus pada permulaan sesuatu wabak dalam masyarakat.

• Cycle threshold value (ct value)/ nilai ambang kitaran

Keadaan apabila nilai kitaran ambang dalam ujian pesakit positif COVID-19 adalah rendah, menunjukkan kadar kebolehjangkitan wabak adalah tinggi.

• Travel bubble/ gelembung perjalanan

Perjanjian yang dipersetujui antara dua atau lebih negara untuk membuka sempadan tanpa mengenakan syarat kuarantin yang ketat kerana pemerintah saling mempercayai bahawa negara masing-masing sudah dapat menangani dan menguruskan virus dengan baik.

Sumber : Berita Harian